Ergonomi Risk Analizi

Ergonomi risk analizi çalışma hayatında insanların çeşitli yaralanmalarını önlemek ve bu alandaki tehlikeleri öngörebilmek amacıyla yapılmaktadır. İşyerinde çeşitli darbeler sonucu yaralanmalar olabilmekte, devam eden yoğun stres çeşitli kas ve iskelet bozukluklarına dönüşebilmektedir. Bu tür risklerin çalışma alanına özgü şekilde tespit edilmesi, tehlike sınıfına göre hangi tehlikelerin vuku bulacağı yönünde çalışmalar yapılması, çalışanların daha sağlıklı şekilde iş hayatlarını sürdürmesini sağlar. Bu da dolaylı olarak iş verimliliğinin artmasına ve işin sürekliliğinin sağlanmasına katkı sağlar.

İşyerinden kaynaklı problemlerin oluşturduğu kronik yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlıkları da dahil olmak üzere çok ciddi hastalıklar, çalışanların iş kaybına neden olabilir. Bu konuda ergonomi risk analizi yapılarak çalışanların daha verimli bir çalışma hayatı sürdürmeleri, daha sağlıklı olmaları ve daha refah içinde yaşamaları sağlanır. Bu insan haklarını temelinde de olan, çeşitli iş çalıştaylarında üzerinde durulan ve insana verilen değerin bir yansıması olarak kabul edilir.

Çalışanların kaldırdıkları ağırlıktan, uzun süre sabit durarak yaşayabileceği sıkıntılara kadar birçok gözlemsel veri toplanmakta, hangilerinin risk teşkil edeceği analiz edilmekte ve en sonunda değerlendirmesi yapılarak işverene ve ilgili birimlere raporlaştırılmaktadır. Böylece daha müreffeh bir çalışma ortamı oluşturulur ve çalışanların motivasyonu da bu sayede artırılmış olur.

Ergonomi Risk Değerlendirmesi

Ergonomi bilimi işi insan potansiyeline ve yeteneklerine uygun hale getirmeye odaklanan bir alandır. Örneğin en basit şekilde örnek vermek gerekirse, bir yük kaldırırken yükün bele değil bacaklara ağırlıklı olarak verilmesi, ergonominin çalışma alanıdır. Elbette ergonomi sadece bundan ibaret değildir. Geniş bir kapsamı olan ergonomi risk değerlendirmesi ve analizi yapılırken aydınlatma, termal konfor, toz, duman, alçak basınç, yüksek basınç, zehirli gaz ve buharlar, radyasyon, yönetim ve işe bağlı hastalıklar başta olmak üzere, çalışma hayatında çalışanın sağlığını etkileyebilecek her türlü uyarıcı yer almaktadır.

Ergonomi risk analiz formu risk analizinde kullanılan en önemli formlardan biridir. Ergonomi risk değerlendirmesi yapılırken bu formun çıktılarına bakılır ve işin çalışan için ne kadar uyumlu olduğu test edilir. Bunun sonucunda işin anlaşılması ve çalışanın yeterliliklerine uyarlanması süreci başlar. Riskler değerlendirilirken “risk düzeyi düşük”, “risk düzey incelenmeli” ve “risk düzeyini azaltmak gerekli” şeklinde 3 kategori kullanılır.

Anılan işin risk düzeyi düşük ise herhangi bir önlem almaya gerek kalmaz çünkü bu durum çalışanın sağlığını tehlikeye atmaz. Risk düzeyinin incelenmesi gereken durumlarda hafif değişikliklerle, iş çalışan için doğru hale getirilir. Risk düzeyinin mutlaka azaltılması gereken durumlarda ise; iş koşullarının çalışanın sağlığı için tehlike oluşturabileceği düşünülmektedir. Bu yüzden çalışma koşulları yeniden gözden geçirilmeli ve gerekirse ekipman desteği ile çalışanın işi daha kolay yapabilmesine olanak tanınmalıdır.

Ergonomik Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?

Başta ağırlık kaldırma olmak üzere birçok iş türünde ergonomik risk değerlendirmesi yapılmaktadır. Farklı değişkenler kullanılarak kaldırılan ağırlığın miktarı, götürülecek uzaklık, kaldıran kişinin boyu, döndürme yapılıp yapılmayacağı incelenir. Bu değerlendirmeyi NIOSH Analizi yöntemi ile yapmak mümkündür.

“Muri 9 Nokta Metodu” endüstriyel alanlarda kullanılmaktadır. Sürekli iyileştirme aracı olarak bilinen MURI metodunda özellikle tekrarlanan hareketlerin olduğu seri üretim yapılan tesislerdeki işler için kullanılır. “Manuel Proseslerde Çalışan Hareketleri Ergonomi Değerlendirme Matrisi” bu yöntem için veri elde edilmesini sağlar. Bu 9 Nokta ise şu şekilde ifade edilmektedir:

1. Belden Eğilme
2. Belin Dönmesi
3. Kolların Çalışma Yüksekliği
4. Dizlerin Bükülmesi / Gerilmesi
5. Dirsek – Bilek Döndürülmesi
6. Parça / Malzeme Alma
7. Çalışma Alanı Vücut Dönmesi
8. Yürüme
9. Taşıma

Bu 9 nokta ergonomik olarak çalışanın değerlendirilmesini içermektedir.